Hướng dẫn ghi chú nếm thử và các thuật ngữ cần biết khi nếm thử rượu vang

Hãy tưởng tượng bạn đang dùng bữa tại một nhà hàng nổi tiếng với thực đơn rượu vang. Người phục vụ rượu (sommelier) đưa ra danh sách, và bạn cảm thấy choáng ngợp trước vô vàn lựa chọn. Nhưng học cách đọc các thuật ngữ nếm thử rượu vang (tasting notes) có thể giúp bạn tự tin vượt qua những khó khăn này.
Bạn sẽ nhìn vào thực đơn và biết cách tìm những từ khóa phù hợp với sở thích của mình để chọn được loại rượu vang mà bạn yêu thích. Vì lý do này, dù bạn chỉ là một người uống rượu bình thường hay muốn trở thành một chuyên gia, việc học cách giải mã các thuật ngữ nếm thử có thể làm cho trải nghiệm rượu vang của bạn trở nên ý nghĩa hơn.
Nếu bạn muốn dấn thân sâu hơn vào thế giới rượu vang, có nhiều lựa chọn thú vị. Bạn có thể ghé thăm các vườn nho để trực tiếp nếm thử rượu vang, làm giàu thêm kiến thức của mình. Hoặc, hãy thử dịch vụ đăng ký rượu vang hàng tháng để khám phá ngay tại nhà. Những dịch vụ này cung cấp các loại rượu vang được tuyển chọn kỹ lưỡng kèm theo các thuật ngữ nếm thử để hướng dẫn bạn khám phá sở thích cá nhân. Hãy sử dụng cẩm nang nếm thử rượu vang này để tinh chỉnh khẩu vị và tận hưởng từng ngụm rượu.

Các thuật ngữ nếm thử rượu vang là gì?
Thuật ngữ nếm thử là cách xác định các đặc điểm của một loại rượu vang một cách rõ ràng và súc tích. Theo trang web WineText, các thuật ngữ nếm thử cung cấp cái nhìn sâu sắc về một loại rượu vang từ góc độ của một chuyên gia. Chúng giúp truyền đạt các sắc thái tinh tế của rượu, nắm bắt hương vị, mùi hương và chất lượng mà các nhà phê bình cảm nhận.
Hãy nhớ rằng, các thuật ngữ nếm thử mang tính chủ quan. Điều mà một người cảm nhận là “thổ” (earthy) có thể là “mùi ẩm mốc” (musty) đối với người khác. Không phải tất cả các mô tả đều sẽ phù hợp với khẩu vị của bạn, vì chúng phản ánh sở thích và kinh nghiệm của người nếm.
Các yếu tố chính của rượu vang
Tìm hiểu những đặc điểm cơ bản của rượu vang có thể nâng cao sự trân trọng của bạn và mang đến cái nhìn sâu sắc hơn vào trải nghiệm nếm thử. Dưới đây là tóm tắt nhanh về những thuộc tính chính của rượu vang và cách chúng ảnh hưởng đến trải nghiệm nếm thử của bạn:
Độ chua (Acidity): Độ chua mang lại cảm giác chát và sắc nét, làm cho rượu vang trở nên tươi mới. Các loại rượu có độ chua cao thường được mô tả là “sắc” (zesty) hoặc “giòn” (crisp). Bạn sẽ nhận ra một loại rượu có độ chua cao bởi cảm giác râm ran ở hai bên lưỡi, giống như cảm giác sủi tăm nhẹ.
Độ ngọt (Sweetness): Khi nếm, lượng đường còn lại sau quá trình lên men sẽ ngay lập tức được cảm nhận. Rượu vang có thể từ khô (dry), với lượng đường tối thiểu, đến ngọt (sweet), với vị ngọt được cảm nhận như một cảm giác ngứa nhẹ trên lưỡi.
Vị chát (Tannin): Tannin tạo thêm vị đắng và cảm giác se ở rượu vang đỏ thông qua sự tiếp xúc với vỏ, hạt và thân nho, mang lại cấu trúc và sự cân bằng với cảm giác khô trong khoang miệng sau khi nhấp một ngụm.
Nồng độ cồn (Alcohol): Nồng độ cồn ảnh hưởng đến độ đậm đà (body) và “trọng lượng” của rượu, tạo cảm giác ấm áp trong miệng. Nồng độ càng cao, cảm giác càng đậm đà và phong phú.
Độ đậm đà (Body): Thuật ngữ này ám chỉ cảm giác của rượu vang trong miệng bạn, từ nhẹ (light-bodied) với cảm giác loãng hơn, đến đậm đà (full-bodied) tạo cảm giác béo hoặc đậm đặc. Đặc điểm này bị ảnh hưởng bởi giống nho, nồng độ cồn và phương pháp sản xuất.
Độ dài hậu vị (Length): Độ dài của một loại rượu vang là khoảng thời gian hương vị còn lại sau khi nuốt. Hậu vị càng dài, hương vị sẽ lưu lại trong miệng càng lâu.
Bằng cách chú ý đến những đặc điểm này, bạn có thể mô tả loại rượu vang bạn đang nếm một cách tốt hơn và xác định được những loại rượu vang mà bạn yêu thích.
Làm thế nào để xác định các thuật ngữ nếm thử?
Mặc dù có thể mất một thời gian để hoàn thiện quy trình xác định các thuật ngữ nếm thử, có một vài bước cơ bản và mô tả cần thiết để giúp bạn định hướng:
Nhận diện màu sắc: Màu sắc của rượu vang cho thấy tuổi và độ đậm đặc. Rượu trắng trở nên vàng óng khi để lâu, trong khi rượu đỏ chuyển từ màu đỏ tươi sang màu gạch.
Kiểm tra mùi hương: Mùi hương mang đến một “cửa sổ” để bạn nhìn vào tính cách của rượu vang. Có ba loại mùi hương:
Mùi hương chính (Primary aromas): Những hương vị này đến từ giống nho được sử dụng và thường là hương trái cây, hoa hoặc thảo mộc.
Mùi hương thứ cấp (Secondary aromas): Những mùi này đến từ quá trình làm rượu, chẳng hạn như ảnh hưởng của nấm men, tạo ra gợi ý của bánh mì, vỏ phô mai hoặc vị béo của các loại hạt.
Mùi hương thứ ba (Tertiary aromas): Những mùi hương này là kết quả của quá trình ủ và bao gồm các nốt phức tạp hơn như vani từ việc ủ trong thùng gỗ sồi hoặc mùi da thuộc và thuốc lá ở những chai rượu cũ hơn.
Nếm thử: Nếm giúp xác định các đặc điểm của rượu vang như độ ngọt, độ chua, tannin và nồng độ cồn, từ đó hé lộ phong cách, nguồn gốc và tiềm năng ủ lâu.
Đánh giá tổng thể trải nghiệm: Bước này bao gồm việc kết hợp tất cả các trải nghiệm giác quan để đánh giá độ phức tạp, sự cân bằng và khả năng thưởng thức tổng thể của rượu vang. Đó là việc các hương vị, kết cấu và mùi hương hòa quyện với nhau như thế nào.
Với thời gian và luyện tập, bạn có thể bắt đầu xác định chính xác các hương vị và đặc điểm riêng biệt của các loại rượu vang khác nhau.
Danh sách các thuật ngữ mô tả thông dụng
Biết các thuật ngữ mô tả cụ thể có thể giúp ích cho bạn khi xác định một loại rượu vang mới để thử hoặc khi mô tả rượu cho người khác. Dưới đây là một vài thuật ngữ chính cần biết:
Thơm (Aromatic): Loại rượu này có mùi hương rõ rệt và hấp dẫn, thường là hương hoa hoặc thảo mộc.
Giòn (Crisp): Loại rượu có độ chua sảng khoái, thường được dùng để mô tả rượu vang trắng.
Đậm đà (Full-bodied): Loại rượu đậm đặc, mạnh mẽ và có sự hiện diện đáng kể trong miệng do nồng độ cồn hoặc tannin cao.
Khoáng chất (Minerally): Một thuật ngữ thường được dùng để mô tả một hương vị hoặc mùi gợi lên các khoáng chất, như đá ướt hoặc kim loại, làm tăng thêm độ phức tạp của rượu vang.
Vị sồi (Oaky): Rượu vang được ủ trong thùng gỗ sồi, mang đến gợi ý của vani, gia vị và bánh mì nướng.
Mềm mại như nhung (Velvety): Rượu vang mịn và êm mượt, thường có kết cấu sang trọng.
Khi bạn khám phá rượu vang, bạn sẽ nhận thấy một số mô tả chính xác đến mức nào. Mỗi loại rượu đều khác nhau, nhưng biết các thuật ngữ có thể giúp bạn diễn đạt sở thích và khám phá những loại rượu mới.
Thuật ngữ nếm thử theo loại rượu vang
Tìm hiểu về rượu vang không chỉ gói gọn trong hương vị; đó là việc giống nho và phong cách làm rượu ảnh hưởng đến trải nghiệm nếm thử như thế nào. Hiểu được những khác biệt này sẽ cải thiện khả năng của bạn trong việc mô tả và thưởng thức các khía cạnh giác quan của từng loại rượu.
Dưới đây là một số loại rượu vang phổ biến và các thuật ngữ nếm thử của chúng:
Rượu vang đỏ nhẹ (Light Red)
Rượu vang đỏ nhẹ là một sự giới thiệu tuyệt vời cho phổ rượu vang đỏ. Chúng nổi tiếng với độ đậm đà nhẹ hơn và hương vị tinh tế hơn. Các thuật ngữ phổ biến bao gồm:
Anh đào (Cherry): Mang đến hương vị tươi, chua và ngọt, thay đổi tùy thuộc vào nguồn gốc và cách chế biến của rượu.
Dâu tây (Strawberry): Góp phần tạo nên vị ngọt dịu, trái cây thường đi kèm với một chút hương đất.
Thảo mộc (Herbs): Mang đến các nốt hương thảo mộc nhẹ, thêm vào mùi thơm tươi mát và nét đặc trưng riêng.
Rượu vang đỏ nhẹ thường được đánh giá cao nhờ độ chua tươi sáng và hương trái cây, khiến chúng trở nên linh hoạt để kết hợp với nhiều món ăn khác nhau.
Rượu vang đỏ trung bình và đậm đà (Medium and Full-Bodied Red)
Rượu vang đỏ trung bình và đậm đà mang lại chiều sâu và sự phức tạp. Các thuật ngữ phổ biến bao gồm:
Dâu đen (Blackberry): Hương vị đậm đà và sẫm màu, góp phần vào độ đậm đà và vị ngọt của rượu.
Sô-cô-la (Chocolate): Một lớp hương sang trọng và mượt mà có thể có trong những loại rượu đậm đà hơn.
Da thuộc (Leather): Một nốt hương phức tạp, hương đất phát triển khi rượu vang được ủ lâu.
Chúng thường đậm đà hơn với hàm lượng tannin cao hơn, mang lại cấu trúc mạnh mẽ và tiềm năng ủ lâu tốt.
Rượu vang trắng khô (Dry White)
Rượu vang trắng khô được đánh giá cao nhờ độ chua sắc nét. Các thuật ngữ phổ biến bao gồm:
Chanh (Lemon): Mang đến độ chua sắc sảo, sống động, thường làm sảng khoái vòm miệng.
Táo xanh (Green apple): Mang lại cảm giác giòn sảng khoái và vị chát giúp hương vị rượu thêm mạnh mẽ.
Lê (Pear): Mang đến vị ngọt tinh tế với sự thanh lịch nhẹ nhàng, hương trái cây.
Chúng thường không có đường còn lại, tạo ra một hậu vị sạch sẽ, sắc nét.
Rượu vang trắng ngọt (Sweet White)
Rượu vang trắng ngọt rất được ưa chuộng nhờ sự phong phú và ngọt ngào của mùi hương. Các thuật ngữ phổ biến bao gồm:
Mật ong (Honey): Thêm vào hương vị đậm đà, ngọt ngào và êm mượt, thường làm tròn kết cấu của rượu.
Đào (Peach): Mang đến vị ngọt mềm mại, thơm ngát có thể làm bừng sáng hương vị tổng thể của rượu.
Hoa (Floral): Thường bao gồm các nốt hương như hoa nhài hoặc cơm cháy, làm tăng độ phức tạp của mùi hương.
Những loại rượu này có thể từ ngọt nhẹ đến ngọt ngào quyến rũ. Chúng thường được dùng như rượu tráng miệng hoặc kết hợp với các món ăn cay.
Rượu vang hồng (Rosé)
Rượu vang hồng có màu hồng đáng yêu và được làm từ nhiều giống nho khác nhau, đa dạng từ khô đến ngọt. Các thuật ngữ phổ biến bao gồm:
Cam quýt (Citrus): Tạo ra một vị sắc nét, cay nhẹ giúp cân bằng vị ngọt của rượu.
Họ dâu (Berry): Các loại trái cây đỏ mềm như dâu tây hoặc quả mâm xôi mang đến vị ngọt dịu nhẹ.
Hoa (Floral): Các nốt hương hoa nhẹ có thể mang lại một mùi hương thanh lịch.
Mặc dù rượu hồng là thức uống yêu thích trong những tháng ấm áp, bạn có thể thưởng thức nó quanh năm.
Rượu vang sủi bọt (Sparkling)
Rượu vang sủi bọt, nổi tiếng với những bong bóng, là lựa chọn yêu thích cho các lễ kỷ niệm và sự kiện đặc biệt. Độ sủi bọt mang đến một khía cạnh độc đáo cho hương vị của chúng. Các thuật ngữ phổ biến bao gồm:
Táo xanh (Green apple): Mang đến vị chát sắc sảo, sảng khoái giúp tăng cường độ sủi.
Bánh mì nướng (Toast): Mang đến hương vị giống men, bánh mì nổi bật trong rượu vang sủi bọt.
Khoáng chất (Mineral): Thêm vào một nốt hương sắc, vị đá, bổ sung cho độ chua và bọt.
Những người mới bắt đầu nên thử những hương vị quen thuộc để giúp họ chọn được câu lạc bộ rượu vang phù hợp, chẳng hạn như những Câu lạc bộ Rượu Vang. Từ đó, bạn có thể mở rộng khẩu vị và thử những điều mới mẻ. Hãy giữ một cuốn sổ nhật ký nếm thử để ghi lại sở thích của mình, thử các vùng rượu vang đa dạng và tìm thấy những loại yêu thích mới.